Ostrożeń krótkołodygowy

Morfologia

Ostrożeń krótkołodygowy posiada dwa rodzaje korzeni. Palowy korzeń główny jest pękaty, krótki, silnie zdrewniały, barwy białawej. Drugi wydłużony, który posiada cieńsze korzenie boczne.

Charakteryzowany gatunek wypuszcza pędy, którymi są płożące się po ziemi kłącza, mające 6-8 mm na przekroju i łodygi, zazwyczaj silnie skrócone, niekiedy jednak dość długie podobne do łodyg typowych ostrożeń. Kłącza stanowią główny organ u tego ostrożenia, wypuszczając zarówno korzenie, jak i łodygi-pędy kwiatowe, różyczki liści, wreszcie kolejne kłącza, rozgałęziają się wieloosiowo tak, że nowe pędy boczne każdorazowo przejmują prowadzenie osi głównej od pędu pierwotnego. Taki typ wzrostu roślin nazwano sympodialnym.

Pędy kwiatowe Ostrożeńa krótkołodygowego bywają nagie lub kutnerowate, nigdy jednak nie posiadają skrzydełek. Ostrożeń krótkołodygowy wypuszcza trzy typy liści. Pierwsze z nich typowe liście asymilacyjne, prowadzące fotosyntezę, a jednocześnie broniące całego osobnika przed roślinożercami. Drugie natomiast malutkie łuski okrywy, zabezpieczające kwiatostan oraz trzecie zwykle cztery liście o charakterze przejściowym między asymilacyjnymi a łuskami okrywy. Liście asymilacyjne otrożenia krótkołodygowego są ząbkowane, pierzastosieczne, podzielone zwykle na 8-10 odcinków, przy czym dolne ich odcinki będą zupełnie przekształcone w kolce, a górne częściowo. Kolce u tego gatunku bywają sztywniejsze i ostrzejsze niż u wielu jego kuzynów. Lancetowata blaszka liściowa zwęża się ku łodydze, przechodząc w ogonek, fioletowo lub bordowo nabiegły przy łodydze, a jasnozielony bliżej blaszki.

Liść tego ostrożenia jako całość osiąga zwykle 16-20 cm długości, a do 3 cm szerokości, od spodu będzie jaśniejszy wskutek obecności białawych włosków na wiązkach przewodzących, natomiast z wierzchu ciemniejszy i goły. Od czerwca do września tworzą się kwiatostany tego gatunku w formie typowych dla rodzaju, pastelowo malinowych, walcowatych koszyczków, o długości 30-45 mm, wyrastających po jednym na szczytach łodyg. Niekiedy spotyka się okazy z koszyczkami jaśniejszymi, w rozmaitych odcieniach bladych różów, a nawet kremowych, delikatnie zaróżowiałych bądź pożółkłych bieli.

Na stanowiskach wilgotnych zawiązuje po kilka kwiatostanów na końcu jednej łodygi. U ostrożeni krótkołodygowych spotykamy dwa rodzaje osobników. Obupłciowe, o większych koszyczkach, zbudowanych z kwiatów obupłciowych oraz żeńskie, o mniejszych koszyczkach, złożonych wyłącznie z kwiatów żeńskich. W licznych populacjach stosunek okazów obupłciowych do żeńskich niemal zawsze wynosi 2:1, podczas gdy populacje mało liczne mogą składać się tylko z osobników obupłciowych albo tylko żeńskich. Każdy kwiatostan broniony jest przez cztery zredukowane, silnie kolczaste liście oraz okrywę, złożoną z wielu gęsto upakowanych, nachodzących dachówkowato na siebie, szarawych bądź fioletowych łusek. Łuski dolne posiadają dodatkowo niewielkie, ale ostre, pojedyncze kolce. Pojedyncze kwiaty składają się z: kielicha, korony, słupka, u form obupłciowych także z pręcików. Korona przybiera postać rurki: kremowo białej i zrośniętej na dole, a jasnofioletowej lub malinowej, rozciętej na pięć niezbyt szerokich łatek u góry. Słupek jest pojedynczy, z szyjką, ubarwiony odwrotnie niż korona, białawy u góry, a fiołkowy lub ciemnoróżowy na dole, długi na 35-40 mm. Na jeden koszyczek przypada ich do 60 do 200.

Owocem  jest typowa dla rodziny i rodzaju, brunatna, eliptyczna bądź lekko stożkowata niełupka, zaopatrzona w puchowy aparat lotny. Sama niełupka osiąga zwykle 4-5 mm długości, podczas gdy jej białawy puch może się ciągnąć na 25-30 mm. Dojrzewa w ciągu 4-5 tygodni od zapylenia krzyżowego kwiatów, może kiełkować jesienią albo wiosną. Kondycja owocków silnie zależy od nasłonecznienia i mikroklimatu, na stanowiskach zbyt zimnych i wilgotnych, wiele z nich bywa pustych albo jeszcze na roślinie macierzystej niszczonych przez pleśnie, zwykle gronowca szarego.